Ngày xưa, các giống cây Măng tây chỉ trồng thích hợp ở các vùng cao khoảng 600-900 mét so với mặt biển, khí hậu trung bình 15*C-20*C. Ngày nay, nhờ áp dụng tiến bộ kỹ thuật trong công nghệ sinh học và lai tạo giống, các nước tiên tiến đã tạo ra được những giống cây Măng tây có thể sinh trưởng và phát triển tốt trong vùng khí hậu nhiệt đới, có nhiệt độ trung bình cao 20*C-30*C như ở nước ta.
Thật ra, cây Măng tây có sức sống rất mãnh liệt, có thể thích nghi với rất nhiều loại đất và rất nhiều thời tiết khác nhau nếu có đầy đủ dinh dưỡng, nước tưới để giữ ổn định độ ẩm dưới đất 60-70% và có đủ nắng toàn phần để bảo đảm ánh sáng quang hợp thật tốt để tạo ra năng lượng hữu cơ dinh dưỡng cho cây. Ở Hoa Kỳ, hiện nay cây Măng tây vẫn phát triển trong thời tiết băng giá khắc nghiệt –40*F = –4*C ở vùng Minnesota và trong thời tiết nắng nóng khắc nghiệt 115*F = +47*C ở vùng Imperial Valley (Southern California).
a. Các loại hạt giống:
Thị trường mua bán hiện nay thường có 3 dạng hạt giống:
+ Hạt giống thuần (dòng F1): Năng suất và chất lượng măng rất cao, cao hơn hẳn giống F2 khoảng 30%, kháng nấm bệnh rất cao, dễ trồng và dễ thu hoạch, nhưng giá bán rất đắt.
+ Hạt giống lai (dòng F2): Năng suất và chất lượng cao, cây dễ trồng và dễ thu hoạch, giá cả dễ chịu hơn (khoảng >50%) giá các loại giống dòng F1.
+ Hạt giống tạp (sau dòng F2): Người trồng lấy trái chín đỏ của các dòng cây sau đời F2 làm hạt giống để trồng cây Măng (còn gọi là cây Dương) cắt lấy lá làm kiểng bán kèm với hoa cắt cành, cho thu nhập cũng khá cao. Loại hạt giống lai tạp sau đời F2 này đem trồng vẫn thu hoạch được sản phẩm Măng tây xanh, nhưng đường kính thân măng rất nhỏ (2-3 mm) không có giá trị thương phẩm, hiệu quả kinh tế rất kém.
+ Lưu ý: Để tránh nhầm lẫn với hạt giống trồng cây Măng (còn gọi là cây Dương) lấy lá làm kiểng (không thể thu hoạch sản phẩm Măng tây xanh có giá trị thương phẩm) có thể gây thiệt hại kinh tế, người trồng cần thận trọng trước khi quyết định mua hạt giống nếu không có căn cứ xác nhận xuất xứ nguồn giống rõ ràng, minh bạch.
Cây Măng tây nhập khẩu vào Việt Nam hiện nay có nguồn giống F2 lai tạo từ dòng F1, được sản xuất tại Hoa Kỳ, phổ biến thấy có các thương hiệu sau: Martha Washington, Mary Washington, California 301, California 500, UC-72, UC-157, UC-309, Jersey King, Jersey Titan, Greenwich, Apollo, Atlas, Grande, Dulce Verde, Sweet Purple, Purple Passion...
Giống cây Măng tây đang trồng ở Củ Chi là giống UC-72 và UC-157 (dòng F2) được lai tạo từ dòng F1 sản xuất tại Hoa Kỳ. Quá trình trồng thử nghiệm 3 năm qua ở nước ta cho thấy giống UC-157 F2 cho cây sinh trưởng, phát triển tốt và cho năng suất, chất lượng măng khá cao: Năm thứ 1 đạt 10-15 tấn/hecta; năm thứ 2 đạt 15-20 tấn/hecta; năm thứ 3 đến năm thứ 5 có thể đạt trên 25-30 tấn/hecta, tùy theo chế độ dinh dưỡng và chăm sóc cây của người trồng.
+ Ngoài ra, thị trường mua bán ở nước ngoài còn có loại rễ giống (crown) lấy từ bộ rễ cây Măng tây khoẻ mạnh đã đủ 1 năm tuổi, giá rất đắt, chủ yếu dành cho những nông hộ tự sản tự tiêu trong gia đình muốn rút ngắn thời gian trồng cây nhờ có thể thu hoạch được sản phẩm Măng tây xanh chỉ trong vòng 2-3 tháng kể từ ngày trồng cây ra đất sản xuất.
b. Sản xuất cây giống:
Mỗi hecta đất trồng cây Măng tây cần chuẩn bị khoảng 400-500 m2 nơi có thế đất cao ráo, thoát nước tốt, lấy được nắng tốt để làm vườn ươm. Nếu ươm giống trong mùa mưa, cần phải chuẩn bị sẵn nhà lưới nilon màu trắng trong mắt nhuyễn để lấy được nắng toàn phần, tránh được trời mưa lớn và ngăn được côn trùng, sâu bệnh hại cây con vốn có thân nhỏ như cọng cỏ chỉ non mềm rất yếu ớt.
Để trồng 1 hecta cây Măng tây với mật độ 18.000-20.000 cây, cần chuẩn bị một lon hạt giống trọng lượng 1 pound = 0,4536 kg (khoảng 0,5 kg), có nguồn gốc nhập khẩu rõ ràng, sạch bệnh, an toàn.
Hạt giống cây Măng tây có thể nảy mầm ở nhiệt độ 25*C, nhưng thích hợp nhất là 30*C-50*C. Ngay sau khi hạt nảy mầm, rễ chính rất ngắn sẽ tự hủy để thay vào đó là một rễ trụ thẳng đứng, từ rễ trụ này các rễ con sẽ mọc quanh thành một bộ rễ chùm khi trưởng thành có thể trải rộng đến 60-75-90 cm, và ăn sâu đến 50-60-70 cm dưới mặt đất. Sau đó, trên các đốt của rễ trụ ở gần mặt đất sẽ hình thành các thân mầm mới, đó chính là các chồi non Măng tây trắng, khi nhú cao lên khỏi mặt đất tiếp xúc với tia cực tím ánh nắng mặt trời chiếu xạ chúng sẽ chuyển hoá thành sản phẩm Măng tây xanh.
@ Giá thể ươm giống:
Giá thể ươm giống trộn đều cho vào bầu ươm giống gồm các loại vật liệu sau:
+ 1/3 đất sạch sàng nhuyễn (hoặc đất cát pha nhẹ) có xử lý vôi, lân hoặc COC 85 để làm tơi xốp đất + xử lý chế phẩm diệt cỏ và mầm cỏ phổ rộng;
+ 1/3 phân rác, rơm trấu mục, tro trấu, mạt cưa, bã vụn vỏ đậu, bã vụn cùi bắp, bã vụn xơ dừa, bã vụn vỏ cà phê, bã vụn vỏ hạt nhãn, đã xử lý nước vôi hoặc sulfat đồng để khử trùng và nấm bệnh;
+ 30% phân trùn quế có bổ sung lân (hoặc phân chuồng ủ hoai) có xử lý chế phẩm nấm vi sinh đối kháng Trichoderma;
+ Trong quá trình ươm cây, có thể bổ sung các chế phẩm kích thích phát triển rễ GA3, Auxin,...; chế phẩm vi sinh kích thích sinh trưởng Wehg, Agrostim, Atonik,...; và các chế phẩm khử tuyến trùng, nấm bệnh Sincosin, Antracol hoặc Tilt Super.
@ Cách ươm giống:
Do vỏ hạt giống cây Măng tây rất cứng, trước khi ươm giống cần ngâm hạt giống 1 ngày 1 đêm trong nước ấm 3 sôi 2 lạnh (nhiệt độ khoảng 50*C-60*C).
+ Lưu ý: Nên chia nhỏ số lượng giống ra để ươm thành nhiều đợt, mỗi đợt khoảng 4.000 - 6.000 cây để tránh rủi ro. Người trồng cũng có thể cẩn thận tiến hành ươm thử nghiệm trước với 50 - 100 hạt giống lấy kết quả tỉ lệ nảy mầm và kinh nghiệm để làm mẫu.
Bắt đầu ươm giống, khoảng 5-6 giờ sáng hôm nay lấy hạt giống chà xát thật sạch rồi đem ngâm vào trong nước ấm 3 sôi 2 lạnh (nhiệt độ khoảng 50*C-60*C), đến 11-12 giờ trưa vớt hạt ra chà xát thật sạch rồi thay 1 lần nước 3 sôi 2 lạnh; tiếp đến khoảng 17-18 giờ chiều và 23-24 giờ khuya lại vớt hạt ra chà xát thật sạch rồi lần lượt thay thêm 2 lần nước ấm 2 sôi 2 lạnh (nhiệt độ khoảng 40*C-50*C).
Đến 5-6 giờ sáng hôm sau, vớt hạt ra chà rửa thật sạch mùi chua của hóa chất bảo quản giống, hạt giống ban đầu từ màu xám mờ bây giờ sẽ trở về màu đen bóng, để ráo nước rồi đem ủ ẩm trong khăn vải sạch buộc lỏng, để khoảng 18-24 giờ hạt giống sẽ nảy nanh mầm rễ con. Nếu gặp thời tiết lạnh, thời gian nảy mầm của hạt giống có thể kéo dài 2-4 tuần hoặc lâu hơn nữa (gặp trường hợp này, có thể hỗ trợ thêm nhiệt độ ấm bằng biện pháp xông bóng đèn tròn 45-60 watt).
+ Lưu ý: Nhớ thường xuyên mở bọc kiểm tra gấp lấy những hạt đã nảy mầm đem gieo ươm trước vào bầu ươm giống, tránh ủ đi ủ lại nhiều lần hạt đã nảy mầm có thể làm thối hỏng hạt giống.
Sau đó chọn những hạt giống đã nảy mầm, xử lý với chế phẩm GA3 hoặc Auxin để kích thích phát triển rễ, rồi đem gieo vào bầu ươm giống làm bằng bao nilon đen có đục lỗ thoát nước kích thước 12cm x 18cm (ươm 2,5-3 tháng, trồng 4,5-5 tháng trổ măng), hoặc bao nilon kích thước 18cm x 25cm (ươm 3-3,5 tháng, trồng khoảng 4-4,5 tháng trổ măng, tuỳ chế độ dinh dưỡng và chăm sóc).
Dùng nhíp gấp hạt giống nảy mầm đã xử lý chế phẩm kích thích phát triển rễ ấn nhẹ tay đặt hạt sâu không quá 0,5cm-1cm vào giữa mặt bầu giá thể rồi lấp nhẹ bằng một lớp tro trấu dày khoảng 0,5cm cho khuất hạt. Đem các bầu ươm giống đặt vào nhà lưới nilon mắt nhuyễn màu trắng lấy được 100% nắng toàn phần + tránh được trời mưa to + ngăn được côn trùng và sâu bệnh hại cây rồi tưới nước phun sương giữ ẩm mỗi ngày.
Những hạt còn lại đem ủ tiếp như trên, chờ hạt giống nảy mầm để gieo ươm vào những đợt sau.
Sau 7-10 ngày ươm hạt, cây giống con sẽ mọc lên. Khi cây cao khoảng 10 cm, tiến hành tưới thúc 15 ngày/lần với dung dịch phân DAP + Kali hoặc NPK 15-15-15 pha loãng 1% và/hoặc hay phân bón lá sinh học Wehg, Agrostim,... kết hợp nhổ cỏ dại (nếu giá thể ươm giống đã sử dụng phân trùn quế, bầu giống có thể đã đủ dinh dưỡng trong suốt thời gian ươm giống 2-3 tháng). Khi cây được 10-12 tuần tuổi (cao khoảng 50-70 cm), chọn những cây khỏe mạnh, sạch bệnh đem ra đất trồng rồi cắt hạ bớt ngọn giữ cây cao khoảng 30 cm, căng dây nilon đôi kẹp cây măng vào giữa đôi dây để tránh gió quật đổ ngả cây.
+ Lưu ý: Cây giống khi đem ra đất trồng bộ rễ phải có ít nhất từ 9 cọng rễ trở lên thì cây mới đủ điều kiện để sinh trưởng và phát triển tốt.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét